ΜΕΝΟΥ
ΜΕΝΟΥ

ΕΚΚΛΗΣΙΕΣ

Εξωκλήσι Άγιος Γεώργιος της Άρπερας

Ο ναός του Αγίου Γεωργίου της Άρπερας είναι ένα μονόκλιτο καμαροσκέπαστο (θολωτό) κτήριο, ανοικοδομημένο από σκληρή και πορώδη πέτρα (ψαμμόλιθος), με πέντε αντερείσματα (αντιτειχίσματα) στο εξωτερικό μέρος του βόρειου και νότιου τοίχου. Η εκκλησία κτίστηκε από τον δραγομάνο της Κύπρου, Χριστοφάκη Κωνσταντίνου το 1745.

Ο ναός σώζεται σε πολύ καλή κατάσταση και είναι το μοναδικό κτίσμα που διασώθηκε από το μεσαιωνικό χωριό της Άρπερας που ήκμαζε εδώ τον 18ο αι.

Η ανέγερση του ναού καταγράφεται σε επιγραφή που συνοδεύει την αναθηματική τοιχογραφία, όπου ο Χριστοφάκης μαζί με την οικογένειά του προσφέρουν το πρότυπο της εκκλησίας στον Άγιο Γεώργιο. Πέντε χρόνια αργότερα ο Δραγομάνος δολοφονείται από ανθρώπους του τούρκου διοικητή της Λάρνακας Χατζημπακκή Αγά το πρωί της Αναστάσεως καθώς πήγαινε να ακούσει τον Καλό Λόγο (1750).

Κάτω από την αναθηματική τοιχογραφία εικονίζονται ο Άγιος Συμεών ο Στυλίτης και ο Άγιος Τρύφωνας. Στο βόρειο τοίχο, εικονίζονται ο Απόστολος Πέτρος και ο Άγιος Γεώργιος που ζωγραφίστηκαν από τον γνωστό ζωγράφο Ιερομόναχο Φιλάρετο το 1747. Απέναντι των δυο αυτών τοιχογραφιών, στο νότιο τοίχο, είναι ζωγραφισμένοι ο Απόστολος Παύλος και ο Αρχάγγελος Μιχαήλ.

Στην αχιβάδα της Πρόθεσης είναι ζωγραφισμένη η Άκρα Ταπείνωση με την επιγραφή «Η Αποκαθήλωση» και από πάνω η θυσία του Αβραάμ. Δεξιότερα της Πρόθεσης εικονίζεται ο Άγιος Στέφανος. Οι τοιχογραφίες αυτές είναι έργα των ζωγράφων Φιλαρέτου και Λαυρεντίου, όπως αναφέρει σχετική επιγραφή στα αριστερά της Πρόθεσης στο ειλητάριο αγγέλου. Στην επιγραφή αυτή αναγράφονται επίσης, τα ονόματα των ζώντων και τεθνεώτων της οικογένειας του δραγομάνου Χριστοφάκη για να μνημονεύονται από τους ιερείς κατά την Προσκομιδή.

Το τέμπλο και οι προσκυνηματικές εικόνες έγιναν με έξοδα του δραγομάνου Χριστοφάκη. Οι εικόνες των αποστόλων και του δωδεκαόρτου έγιναν με δαπάνη του μητροπολίτη Κιτίου Μελετίου το 1776. Το 1745 έγιναν οι εικόνες του Χριστού, της Παναγίας, του Προδρόμου, του Ευαγγελιστή Ιωάννη, των Αγίων Ανδρονίκου και Αθανασίας και των Αγίων Γεωργίου και Χριστοφόρου του Κυνοκέφαλου. Η τελευταία φέρει την υπογραφή του ζωγράφου Ιωαννίκιου Ιερομονάχου και την χρονολογία 1745. Οι εικόνες του εικο-νοστασίου έχουν συντηρηθεί με χρηματοδότηση του Ιδρύματος Αναστάσιος Γ. Λεβέντης το 2011.

Στην εκκλησία αυτή εκτός από την ημέρα εορτής του Αγίου τη Δευτέρα του Πάσχα, τελείται θεία λειτουργία την επομένη των Χριστουγέννων και τη Δευτέρα του Αγίου Πνεύματος. Επίσης, γίνεται αγρυπνία την 1η Οκτωβρίου κάθε χρόνο για την εορτή της Αγίας Σκέπης.

Αφήνοντας πίσω μας τον περικαλλή αυτό ναό, περνούμε δίπλα από τον υδατοφράκτη Κιτίου πνιγμένο μέσα στις καλαμιές και τις ακακίες. Οι μεγάλες καλλιεργήσιμες εκτάσεις δεξιά κι αριστερά μας θυμίζουν τον καιρό που η περιοχή πλούσια σε νερό και με εύφορα εδάφη ξεδιψούσε και χόρταινε τους κατοίκους του παλαιού τσιφλικιού της Άρπερας, ονομασία που κατά μια εκδοχή προέρχεται από την ελληνική λέξη «καρπερά». Ο οικισμός που υπήρχε μέχρι και τις αρχές του 20ου αιώνα είναι σημειωμένος σε πολλούς μεσαιωνικούς χάρτες. Μένουν ακόμα διάσπαρτα στην περιοχή πολλά «αγκωνάρια» που δείχνουν μέχρι και σήμερα «ότι σ’ αυτή την ερημιά ζούσε ένας αξιόλογος πληθυσμός».

Στην περιοχή, βορειοανατολικά, υπήρχε και παλαιότερος ναός του Αγίου Γεωργίου (1736), μετόχιον της Ιεράς Μονής του Σταυροβουνίου, που σήμερα δυστυχώς, διακρίνονται μόνο τα ερείπιά του. Σε κώδικα της Ι.Μ. Κιτίου μαθαίνουμε ότι το «1736 μαρτίου εκτίσθη ο άγιος Γεώργιος της Αρπέρου, μετόχιον του Σταυρού διά συνδρομής και εξόδου του αγίου καθηγουμένου παπά κυρ Καλλινίκου».

Πηγή από το βιβλιαράκι Περιδιάβαση στους ναούς και τα εξωκκλήσια της Τερσεφάνου , Έκδοση Ιερού Ναού Αγίας Μαρίνας και Αγίου Νεκταρίου 2018.